Để phòng ngừa virus corona có hiệu quả thì không thể chỉ dựa trên những hướng dẫn chung chung. Bỏ sót bất cứ điều nào trong 8 vấn đề cơ bản sau đều có thể khiến cho việc phòng chống virus corona của bạn và gia đình trở nên vô ích.
Virus corona đã trở thành 1 đại dịch cần cả thế giới chung tay phòng chống.
Không nên hoang mang, lo lắng quá mức
Dịch bệnh do virus corona liên tục lan rộng. Hằng ngày, thông tin về quá nhiều người nhiễm bệnh và tử vong làm người dân vô cùng lo lắng. Gần đây nhất là thông tin virus corona có thể lây qua aerosol - tức là qua các sương mờ, bụi của không khí. Thế nhưng, hoang mang không giúp bạn giải quyết vấn đề, trái lại càng làm cho mọi chuyện tệ hơn.
Hãy nhớ, bạn đừng vội tin những nguồn tin trôi nổi để rồi lo lắng quá mức, chúng ta hãy nghe những nguồn tin chính thống từ Bộ Y tế. Mỗi ngày, Bộ Y tế đều cập nhật thường xuyên các thông tin dịch bệnh trên truyền hình, qua tin nhắn điện thoại hoặc ứng dụng zalo. Như khi thông tin virus corona có thể lây qua không khí được đăng tải, Bộ Y Tế đã ngay lập tức lên tiếng đính chính thông tin này chưa chính xác và khẳng định lại virus corona vẫn có 3 con đường lây nhiễm cơ bản. Đó là: lây truyền qua việc tiếp xúc với các giọt nước bọt bắn từ người bệnh khi hắt hơi, sổ mũi…; tiếp xúc trực tiếp với người bệnh và lây truyền qua bề mặt trung gian có nhiễm virus.…
Mặt khác, lo lắng, stress quá mức có thể làm suy giảm sức đề kháng. Điều này thật sự vô cùng tai hại, nhất là với những người vốn đã có sức đề kháng như tiểu đường, tim mạch, bệnh phổi… Bởi sức đề kháng là hàng rào cuối cùng giúp cơ thể ngăn chặn và tiêu diệt virus. Nếu sức đề kháng giảm, chẳng những nguy cơ nhiễm virus tăng lên. Nếu không may bị nhiễm, bạn cũng phải cần thời gian điều trị lâu hơn.
Thay vì lo lắng quá mức, bạn hãy dành thời gian để hiểu rõ các biện pháp phòng chống dịch và tăng cường sức đề kháng, vì điều này mới chính là cách giúp bạn giảm tối đa nguy cơ nhiễm virus.
Chọn đúng loại và đeo khẩu trang đúng cách, đúng lúc
Đeo khẩu trang là biện pháp đầu tiên được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra nhằm phòng ngừa lây nhiễm virus corona. Đa phần người dân đang thực hiện rất tốt biện pháp phòng dịch này, chỉ có một số điểm sau cần chú ý lại:
Không cần thiết phải đeo khẩu trang mọi lúc mọi nơi
Đeo khẩu trang có tác dụng cơ bản là ngăn những giọt bắn từ người bệnh có thể bắn vào chúng ta. Bạn cần đeo khẩu trang khi ở nơi đông người, khi tiếp xúc gần với người khác. Thế nhưng, điều đó không có nghĩa là bạn cần đeo khẩu trang thường xuyên liên tục, ngay cả khi ở nhà một mình.
Đeo khẩu trang quá lâu có thể gây cản trở hô hấp khiến bạn bị khó thở, dẫn đến mệt mỏi. Khẩu trang khi đeo lâu có thể bị ẩm, không những khiến vi khuẩn dễ phát triển, mà khả năng bắt bụi cũng cao hơn. Thêm vào đó, việc sử dụng khẩu trang đúng lúc, đúng nơi cũng giúp những người thực sự cần có cơ hội sử dụng trong thời điểm khan hiếm khẩu trang như hiện nay.
Đeo khẩu trang mọi lúc, mọi nơi là không cần thiết
Không sử dụng khẩu trang nhiều lần
Với khẩu trang y tế, nhà sản xuất đã khuyến cáo dùng 1 lần, có nghĩa là chỉ sử dụng chỉ 1 lần là tốt nhất. Bạn không nên tái sử dụng khẩu trang nhiều lần. Ngay cả khi trong lần đầu sử dụng, bạn cũng cần hạn chế tiếp xúc với bề mặt của khẩu trang. Điều này nhằm mục đích tránh lây lan virus nếu không may có virus bám trên bề mặt khẩu trang.
Khẩu trang y tế và N95 rất tốt, nhưng khẩu trang vải vẫn có thể được dùng
Khẩu trang vải thông thường: Thường được may từ 2 lớp vải, chủ yếu dùng để ngăn các hạt bụi, khói khi đi lại ngoài đường. Loại khẩu trang này cũng có thể ngăn được các giọt bắn chứa virus. Tuy nhiên, khi dùng, nên dùng 1 lần sau đó giặt sạch sẽ bằng xà phòng, và phơi khô dưới nắng để diệt khuẩn mới tái sử dụng.
Khẩu trang y tế: Tuy mỏng nhưng loại khẩu trang này thường được làm bằng 3 hoặc 5 lớp vải không dệt, tiệt trùng kỹ càng. Loại khẩu trang này thường có các nếp gấp và một thanh kim loại giúp ôm khít vào mặt người đeo, có khả năng ngăn được hầu hết các giọt bắn. Do đó, loại khẩu trang này có thể giúp bạn phòng ngừa được nhiều bệnh lây truyền qua giọt bắn như virus corona.
Khẩu trang N95: Đây là loại khẩu trang tốt, kích thước lỗ lọc nhỏ hơn khẩu trang y tế giúp ngăn ngừa hiệu quả các bệnh lây truyền qua giọt nhỏ bắn. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu chứng minh chính xác khẩu trang N95 ngăn ngừa virus corona hiệu quả hơn khẩu trang y tế. Do đó, bạn không nhất thiết phải sử dụng loại khẩu trang này. Thường khẩu trang N95 chỉ dùng trong các trường hợp tiếp xúc rất gần với nguồn bệnh như các y bác sĩ, người đi vào vùng dịch
Rửa tay đúng chuẩn mới phòng ngừa được virus corona
Rửa tay là biện pháp quan trọng trong phòng ngừa virus corona, thậm chí còn quan trọng hơn cả việc đeo khẩu trang. Bởi giọt bắn chứa virus có thể bám vào các vật dụng xung quanh và tồn tại ở đó lên tới 12 tiếng. Trong khi chúng ta thường xuyên có thói quen chạm tay vào các vật dụng và đưa lên mắt mũi miệng khi chưa sát khuẩn. Thế nhưng, vẫn còn một số điểm liên quan đến việc rửa tay mà nhiều người chưa hiểu rõ đó là:
Xà phòng hay cồn đều giúp diệt khuẩn chứ không chỉ nước rửa tay
Rửa tay trong mùa dịch thì mục tiêu chính là để diệt virus corona mà không may tay chúng ta dính phải. Do vậy, phải rửa tay bằng các dung dịch có tính chất sát khuẩn, như: Xà phòng, cồn khô, cồn nước trên 60 độ, nước rửa tay có cồn... Trên thực tế, cồn, nước rửa tay khô hay xà phòng rửa tay đều có tác dụng như nhau trong việc sát trùng, diệt khuẩn, diệt nấm, phòng bệnh do virus corona gây ra.
Nước rửa tay khô có ưu điểm là tiện sử dụng, ít làm khô da tay hơn xà phòng và cồn, nhưng nhược điểm là chi phí hơi cao. Hơn nữa, tình trạng khan hiếm nước rửa tay khô trong mùa dịch gần đây cũng khiến cho việc mua đủ nước rửa tay để sử dụng thường xuyên là tương đối khó. Trái lại, xà phòng và cồn lại khá rẻ, dễ kiếm nên cũng là một sự lựa chọn tốt cho nhiều gia đình.
Với cồn nước, đa phần người dân đã quen với việc dùng cồn 70 độ, hoặc cồn 90 độ có bán sẵn ở các hiệu thuốc. Thế nhưng, một số nghiên cứu cho thấy, nồng độ cồn tối ưu trong diệt khuẩn được khuyến cáo là cồn 80 độ. Ở nồng độ cồn này, phần lớn các vi khuẩn, virus sẽ bị tiêu diệt. Đây cũng là nồng độ cồn được khuyên dùng trong công thức rửa tay đầu tiên trong hướng dẫn pha chế dung dịch rửa tay của Tổ chức Y tế thế giới WHO.
Nên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch rửa tay chứa cồn.
Thời gian rửa tay tối thiểu phải đạt 20 giây
Nếu thiếu hiểu biết về thời gian rửa tay tối thiểu này, thì có lẽ những nỗ lực rửa tay trong suốt thời gian qua của nhiều người đã trở nên vô ích.Thực tế, thời gian rửa tay của đa phần người dân hiện nay là quá ngắn, chưa đủ để xà phòng hoặc cồn tiêu diệt hết toàn bộ virus, vi khuẩn có trên đôi tay. Do vậy, bạn cần ghi nhớ để thực hiện đúng, cũng như nhắc nhở gia đình và những người xung quanh thực hiện đúng nguyên tắc thời gian tối thiểu này.
Rửa hết sạch bàn tay và các kẽ tay, không bỏ sót
Rửa hết sạch bàn tay và các kẽ tay thì mới không bỏ sót bất kỳ phần nào của tay, nhờ đó mà tiêu diệt và rửa trôi được toàn bộ vi khuẩn, virus. Phải xoa hai bàn tay thật kỹ, đủ bước, đúng quy trình và xoa đều khắp các kẽ của bàn tay.
Rất nhiều người dân đang thực hiện không đúng nguyên tắc rửa tay này. Hãy nhớ, các bước rửa tay được khuyến cáo có phần hơi cầu kỳ so với bình thường, nhưng như vậy mới đạt được hiệu quả phòng bệnh.
Thận trọng khi dùng tinh dầu sát khuẩn để phòng virus corona
Theo đông y, một số loại tinh dầu tính ấm có tác dụng sát khuẩn rất tốt. Với tác dụng này, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng tinh dầu để tăng tính ấm, kháng khuẩn giúp cơ thể khỏe mạnh hơn trong mùa dịch. Tuy nhiên, tuyệt đối không được hiểu nhầm rằng tinh dầu có tác dụng diệt virus corona. Tinh dầu chỉ giúp diệt khuẩn, thế nhưng corona là virus. Virus nhỏ hơn, tính chất khác hơn vi khuẩn rất nhiều. Chưa có một nghiên cứu nào chứng minh tinh dầu có thể giúp diệt virus này cả. Do đó, bạn có thể dùng tinh dầu để gián tiếp phòng ngừa virus corona trong mùa dịch này, nhưng hãy nhớ, biện pháp này chỉ mang tính chất hỗ trợ bổ sung mà thôi.
Đừng quên vệ sinh nhà cửa, vật dụng hàng ngày thường xuyên
Chúng ta đều biết, một hệ miễn dịch và đề kháng khỏe mạnh có khả năng bảo vệ cơ thể, ngăn chặn và tiêu diệt những virus lạ xâm nhập vào cơ thể. Đó là lý do vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona tương đối thấp ở những người trẻ khỏe mạnh với hệ miễn dịch tốt.
Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ giúp hạn chế được vi khuẩn, bụi và ẩm thấp. Nhờ đó mà cơ thể bạn khỏe mạnh hơn, sức đề kháng tốt và khả năng phòng chống với các bệnh tật như virus corona cũng tốt hơn nhiều.
Nhà cửa và vật dụng hằng ngày cần được giữ vệ sinh, thoáng mát
Các vật dụng hằng ngày mà tay thường chạm vào, như chìa khóa, kính, điện thoại, máy tính, thậm chí là cả tiền... đều có nguy cơ bám dính phải virus corona.
Khi không may tay bạn chạm phải các vật trung gian có chứa virus, sau đó lại chạm tay vào các vật dụng khác, thì vô tình đã làm virus phát tán. Do vậy, bên cạnh rửa tay hãy thường xuyên vệ sinh tất cả các đồ dùng mà tay thường chạm phải để đảm bảo an toàn tối đa trong mùa dịch.
Với một số đồ không được phép bị ẩm, nước (như điện thoại, laptop,...), bạn có thể khăn thấm cồn để sát khuẩn cho những đồ dùng này.
Nên bổ sung vitamin C tăng sức đề kháng bằng chế độ ăn thay vì dùng viên uống, TPCN
Với nhận định vitamin C là chất chống oxy hóa giúp tăng sức đề kháng để chống lại virus corona, nhiều người dân đã đổ xô đi mua các viên uống vitamin C và dùng vô tội vạ. Điều này thật sự vô cùng sai lầm!
Vitamin C hay bất kỳ khoáng chất, chất dinh dưỡng nào đưa vào cơ thể cũng phải với một liều lượng thích hợp, nếu nhiều quá sẽ gây hại. Thực tế thì chỉ cần chế độ ăn đầy đủ rau củ quả hằng ngày thôi, thì đa phần chúng ta đã nạp đủ lượng vitamin C cho cơ thể rồi.
Hằng ngày, cơ thể và hệ miễn dịch của chúng ta cần khoảng 100 mg vitamin C. Ở Việt Nam, quanh năm đều có rất nhiều loại rau, củ quả giàu vitamin C như: rau cải, rau muống, rau ngót, rau mồng tơi, các loại trái cây họ Cam, bưởi,...
Mặt khác, quá liều vitamin C có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, mất cân bằng dinh dưỡng, tăng nguy cơ bị sỏi thận, dừng uống đột ngột có thể gây nên hiện tượng ức chế ngược... rất nguy hiểm. Do đó, vitamin C dạng viên uống thường chỉ được dùng khi cần hỗ trợ điều trị bệnh khi được bác sĩ cho phép.
Thông thường, chỉ cần bổ sung vitamin C tự nhiên từ rau củ quả tự nhiên là đủ
Nắm rõ các thực phẩm nên ăn để tăng cường hệ miễn dịch
Chế độ ăn uống khoa học là điều kiện tiên quyết để có một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Điều này bình thường đã quan trọng, nhưng trong thời điểm trong thời điểm dịch bệnh virus corona hiện nay và đối với những người lớn tuổi, sức đề kháng kém thì còn quan trọng hơn gấp bội lần. Dưới đây là những thực phẩm cần thiết cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh:
- Các loại rau họ cải: Là những loại rau rất phổ biến, đặc biệt là vào mùa lạnh, các loại rau này chứa rất nhiều vitamin A, C, E, chất xơ và các chất chống oxy hóa cho cơ thể. Trong đó, bông cải xanh, hay súp lơ xanh là những loại rau có hàm lượng vitamin cao hơn cả.
- Rau chân vịt: Chứa nhiều vitamin A, C, D, E, K và nhiều khoáng chất tốt cho hệ miễn dịch, rau chân vịt còn được chứng minh là có nhiều acid béo thực vật, omega 3,...
- Các loại trái cây họ Cam như cam, chanh, quýt, bưởi,...: Chứa nhiều vitamin C tự nhiên tốt cho sức khỏe. Bổ sung vitamin C bằng cách ăn trực tiếp, hoặc ép lấy nước đều tốt. Không những giúp bổ sung vitamin C, những trái cây này cũng giúp cung cấp cả các vitamin khác, đường tự nhiên, giúp làn da đẹp và mịn màng hơn.
- Tỏi: Nói đến thực phẩm tăng cường sức đề kháng thì không thể bỏ sót tỏi. Tỏi có thể giúp phòng cúm, nâng cao hệ miễn dịch, cung cấp nhiều protein, vitamin nhóm B. Đặc biệt nhất là allicin được tạo ra từ khi băm nhuyễn tỏi, giúp loại bỏ độc tố cho cơ thể và được coi là có thể phòng ngừa được ung thư.
- Gừng và nghệ: là những loại gia vị có sẵn trong bếp của nhiều gia đình. Với tính ấm, giúp giảm viêm, giảm đau, gừng giúp cải thiện hệ tiêu hóa và miễn dịch của cơ thể. Nghệ chống viêm, chống oxy hóa bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do và độc tố.
- Một số loại thủy hải sản: Thủy hải sản thường chứa nhiều khoáng chất giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, điển hình như sắt, kẽm, canxi,... chứa trong các động vật như tôm, cua, sò, hàu, hến...
Nhiều người bị thừa cân, mỡ máu, tim mạch thường có xu hướng giảm bớt quá mức các chất béo, tuy nhiên điều đó là không tốt. Trên thực tế, chất béo là một thành phần rất quan trọng, giúp hỗ trợ tiêu hóa các vitamin tan trong dầu cho cơ thể, giúp hệ chuyển hóa và miễn dịch của cơ thể hoạt động bình thường.
Để vẫn đảm bảo vừa đủ lượng chất béo mà vẫn tốt cho sức khỏe và hệ miễn dịch, chúng ta có thể tăng cường ăn các axit béo chưa bão hoà có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu mè (vừng), dầu đậu nành, dầu hướng dương...
Bên cạnh đó, với bệnh nhân bị tiểu đường, cần hạn chế bớt tinh bột trong khẩu phần ăn để tránh đường huyết tăng cao, nhưng cũng không nên kiêng tuyệt đối để đảm bảo cơ thể vẫn có đủ năng lượng, khỏe mạnh trong mùa dịch. Tốt nhất, người bệnh nên ăn giảm cơm trắng hoặc thay thế bằng gạo lứt, yến mạch...
Tập thể dục vừa sức nhưng thường xuyên
Tập thể dục vừa sức đều đặn trong nhà là một giải pháp tốt trong mùa dịch này
Tập thể dục rất tốt cho sức khỏe, giúp tăng cường sức đề kháng để phòng chống virus corona. Ai cũng biết điều này, nhưng không phải ai cũng làm đúng. Muốn tập thể dục để đạt được hiệu quả thì quan trọng nhất phải thường xuyên, đều đặn để cơ thể quen với nhịp hoạt động này. Không có một quy chuẩn nhất định rằng bạn phải luyện tập bao lâu, với mức độ như thế nào là đạt chuẩn, bởi vì mỗi người có một thể trạng và tình hình sức khỏe khác nhau. Do đó, hãy luôn luyện tập vừa phải với sức của mình, không nên cố quá.
Trong khi đang có dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona, người dân nên hạn chế tụ tập nơi đông người. Do đó, giải pháp thay thế là bạn có thể luyện tập tại nhà. Chọn nơi có nhiều ánh sáng, thoáng khí để luyện tập sẽ giúp ích rất nhiều cho sức khỏe.
Khi nắm được đầy đủ các lưu ý như thì việc phòng chống dịch virus corona sẽ không còn là chuyện quá khó khăn và trở ngại. Hy vọng các chỉ dẫn trên từ chuyên gia sẽ giúp bạn và gia đình khỏe mạnh hơn, bình an vượt qua mùa dịch bệnh nguy hiểm này.
Nguồn tham khảo:
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/coronaviridae
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html
https://moh.gov.vn/tin-lien-quan/-/asset_publisher/vjYyM7O9aWnX/content/bo-y-te-thong-tin-ncov-lay-qua-bui-khi-la-khong-chinh-xac?