Thuốc Propranolol điều trị run vô căn: Cách dùng & lưu ý khi dùng

Năm 1965, lần đầu tiên thế giới biết đến hiệu quả của thuốc Propranolol trong việc làm giảm triệu chứng run tay chân. Đây là một trong các loại thuốc được kê đơn nhiều nhất cho người bệnh run vô căn trên toàn thế giới. Bạn có thể tìm thấy toàn bộ thông tin về Propranolol trong bài viết sau.

Thuốc chẹn beta Propranolol được sử dụng trong điều trị run vô căn

Run vô căn trong giai đoạn nhẹ gần như không ảnh hưởng gì đến cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng khi tiến triển xấu đi, căn bệnh này lại trở thành rào cản trong cuộc sống của rất nhiều người khi không thể ăn uống, sinh hoạt và làm việc một cách bình thường. Đó là lúc người bệnh cần sử dụng đến các loại thuốc giảm run như Propranolol.

Propranolol là thuốc gì và dành cho ai?

Propranolol là thuốc chẹn beta – adrenergic không chọn lọc được sử dụng để điều trị run vô căn, huyết áp cao, rối loạn nhịp tim, đau thắt ngực, nhiễm độc giáp, u mao mạch máu. Đây là thuốc chẹn beta duy nhất được Cục quản lý Dược phẩm Hoa Kỳ FDA cấp phép cho người bị run vô căn (essential tremor), đặc biệt là các bệnh nhân run vô căn trẻ tuổi.

Propranolol chỉ chống chỉ định cho những người bị hen suyễn, u tủy thượng thận, tim đập rất chậm, suy tim nặng, hội chứng nút xoang hoặc block nhĩ thất độ 2 - 3 (trừ khi đã cấy máy tạo nhịp tim).

Hiện nay, Propranolol có 4 dạng bào chế là viên nang giải phóng chậm (phóng thích kéo dài), viên nén, dạng dung dịch uống và thuốc tiêm với các hàm lượng khác nhau, cụ thể như sau:

• Viên nang giải phóng chậm: 60mg, 80mg, 120mg, 160mg. 
• Viên nén: 10mg, 20mg, 40mg, 60mg, 80mg, 90mg.
• Dạng dung dịch uống: 20mg/5ml, 40mg/5ml, 80mg/5ml. 
• Thuốc tiêm tĩnh mạch: 1mg/ml.

Thuốc này thường được biết đến dưới các tên thương hiệu như: Propranolol 40mg, Propranolol 80mg, Dorocardyl, Inderal, Inderal LA, InnoPran XL, Hemangeol… Trong đó, phổ biến nhất tại Việt Nam là Propranolol 40mg, Dorocardyl và Inderal. 

Inderal là tên thương mại đầu tiên kể từ khi Propranolol được tạo ra, đây cũng là loại thuốc thương mại đầu tiên trong nhóm chẹn β không chọn lọc.

Propranolol hydrochloride 40mg, Dorocardyl (Propranolol HCL 40mg), Inderal

Công dụng của Propranolol với bệnh run tay vô căn

Với người bệnh run vô căn, Propranolol có tác dụng giảm biên độ run. Nghiên cứu cho thấy hiệu quả giảm run vô căn của thuốc này khoảng 50% đến 70%. Tuy nhiên, cơ chế giảm run của thuốc này vẫn chưa được làm rõ. Có ba giả thuyết được đưa ra như sau:

• Propranolol tác động đến các trục xoay - đây là những cơ quan cảm giác nhỏ có chức năng cảm nhận độ căng và tốc độ của cơ. 
• Propranolol làm giảm tiết adrenaline - một chất dẫn truyền thần kinh dạng kích thích. Adrenaline thường bị tăng khi gặp các tình huống căng thẳng, hồi hộp, tập trung và dẫn đến tăng nhịp tim, co mạch, run tay chân…
• Propranolol có tác dụng đối kháng thụ thể beta-2 nằm sâu trong bó cơ vùng ngoại vi, vì vậy làm giảm các hoạt động dẫn truyền thần kinh cơ quá mức xảy ra trong bệnh run vô căn. Mặt khác, propranolol còn có khả năng vượt qua hàng rào máu não để ức chế thụ thể beta adrenergic trong não, vì vậy góp phần làm giảm chứng run.

Các nhà nghiên cứu cho biết, Propranolol có hiệu quả nhất đối với run ngón tay, cánh hay, bàn tay, giọng nói và ít hiệu quả hơn với run đầu, cổ, thân mình. Một nghiên cứu cho thấy thuốc giúp giảm run sau 1 năm điều trị đúng chỉ dẫn. 

Thuốc Propranolol có hiệu quả cao với run tay vô căn

Thuốc Propranolol giá bao nhiêu và mua ở đâu?

Giá của thuốc Propranolol dao động từ 1.800 - 3.200/1 viên phụ thuộc vào thương hiệu và nguồn gốc xuất xứ. Chẳng hạn Propranolol 40mg được sản xuất tại Việt Nam sẽ có giá mềm hơn rất nhiều so với các thuốc nhập khẩu từ nước ngoài. Giá thuốc cập nhật tháng 10/2021 như sau:

• Inderal 40 mg (AstraZeneca UK): Giá 320.000 VNĐ/ hộp 100 viên nén.
• Propranolol 40mg (Công ty Dược phẩm Trà Vinh - TV. Pharm): Giá 180.000 VNĐ/ hộp 100 viên nén.
• Dorocardyl 40mg (Domesco Việt Nam nhập khẩu): Giá 300.000 VNĐ/hộp 100 viên nén.

Bạn có thể mua thuốc ở: Nhà thuốc Ngọc Anh, Trung tâm thuốc Central Pharmacy, nhà thuốc An Khang, nhà thuốc Long Châu. Tốt nhất, sau khi đi khám và có đơn thuốc của bác sĩ, bạn có thể mua ngay tại nhà thuốc bệnh viện. Bởi Propranolol hydroclorid thuộc danh mục thuốc được bảo hiểm y tế chi trả. 

Nếu bạn đang điều trị bệnh run tay vô căn bằng Propranolol, hãy liên hệ ngay với Dược sĩ để được tư vấn cách sử dụng an toàn, hiệu quả nhất!

Cách dùng và liều dùng Propranolol điều trị run vô căn

Bạn nên uống thuốc Propranolol với một cốc nước đầy vào cùng một thời điểm trong ngày (trước - trong hoặc sau bữa ăn đều được). Nếu vô tình quên uống thuốc, bạn có thể dùng ngay khi nhớ ra. Nhưng nếu thời gian nhớ ra gần với liều kế tiếp, bạn nên bỏ qua và dùng theo đúng lịch trình dùng thuốc, không gấp đôi liều để bù liều đã quên.

Liều dùng Propranolol sẽ được “cá nhân” hóa cho từng người bệnh. Liều khởi đầu thường là 40 mg/lần, 2 lần/ngày. Sau đó, bác sĩ có thể tăng dần liều lên 120mg/ngày, đôi khi phải dùng tới 240x320 mg/ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Liều dùng Propranolol cần được điều chỉnh cho phù hợp với từng người

Các tác dụng phụ của Propranolol

Nghiên cứu cho thấy, cứ 10 người sử dụng Propranolol thì 6 người gặp tác dụng phụ. Các tác dụng phụ thường gặp của Propranolol là:

• Gây giảm nhịp tim (tim đập chậm hơn).
• Mệt mỏi: Đây là kết quả của việc giảm nhịp tim và có thể tạo ra cảm giác thờ ơ (thiếu hứng thú) đối với các hoạt động bình thường hàng ngày.
• Trầm cảm: Cảm giác chán nản có thể xảy ra do huyết áp giảm và mệt mỏi.
• Chóng mặt, choáng váng, ngất xỉu: Khi nhịp tim chậm hơn và huyết áp thấp hơn, não sẽ nhận được ít oxy hơn, dẫn đến chóng mặt hoặc cảm thấy lâng lâng. Người bệnh có thể bị ngất xỉu, khi đó chỉ cần đặt người bệnh nằm không gối đầu để não được cấp máu đầy đủ, người bệnh sẽ nhanh chóng tỉnh lại.
• Rối loạn cương dương ở nam giới: Huyết áp giảm cộng với nhịp tim chậm có nghĩa là không có đủ máu để đạt được và duy trì sự cương cứng hoàn toàn.

Lưu ý khi dùng Propranolol để hạn chế tác dụng phụ

Ngoài nguyên tắc đúng liều lượng - đúng thời gian, để dùng Propranolol điều trị run vô căn đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần tuân thủ thêm các lưu ý sau.

Tránh dùng các thuốc có tương tác với Propranolol

Một số loại thuốc khác có thể làm tăng tác dụng phụ hoặc khiến cho Propranolol kém hiệu quả hơn. Chính vì vậy, hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc sau vì chúng có tương tác với Propranolol:

• Thuốc hạ cholesterol máu cholestyramine hoặc colestipol;
• Thuốc chống đông warfarin (Coumadin, Jantoven);
• Thuốc chống trầm cảm;
• Thuốc tim hoặc huyết áp;
• Thuốc điều trị nhiễm trùng;
• Thuốc điều trị rối loạn tuyến tiền liệt;
• Thuốc steroid;
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve), celecoxib, diclofenac, indomethacin, meloxicam...

Kết hợp với thảo dược làm tăng hiệu quả điều trị

Theo GS.TS Lê Đức Hinh - nguyên Chủ tịch Hội Thần Kinh học Việt Nam, đối với tình trạng run vô căn, nên kết hợp cả các thuốc Tây y với các thảo dược Đông y để cải thiện triệu chứng một cách an toàn và hiệu quả.

Trong Đông y có hai vị thảo dược được ca tụng về tác dụng giảm run tay là Thiên ma và Câu đằng. Việc kết hợp Thiên ma, Câu đằng với thuốc Tây y như Propranolol sẽ hỗ trợ làm tăng hiệu điều trị run tay và mang lại các lợi ích như:

• Giúp an thần, trấn tĩnh, giảm căng thẳng, lo âu.
• Giúp tăng cường các yếu tố nuôi dưỡng (tương tự như tiền chất dinh dưỡng thần kinh),  giảm độc tố gây hại thần kinh não bộ.

Các bằng chứng nghiên cứu cho thấy sự phối hợp của Thiên ma, Câu đằng trong các sản phẩm hỗ trợ giảm triệu chứng run, không chỉ giúp giảm và cải thiện chứng run tay mà còn có hiệu quả tốt với cả các chứng bệnh run khác  như: run chân, run đầu cổ, nói run run, đi lại run rẩy và phục hồi khả năng vận động của cơ thể.

Kết hợp thảo dược Thiên ma, Câu đằng giúp làm tăng hiệu quả của Propranolol

Những lưu ý cần nhớ khác

• Trong quá trình dùng giảm run tay vô căn bằng Propranolol, bạn cần tái khám định kỳ để kiểm tra tim và huyết áp (vì thuốc này ảnh hưởng tới nhịp tim, huyết áp).
• Nếu lỡ quên liều, bạn cần uống bù càng sớm càng tốt, nhưng nếu gần đến thời gian dùng liều tiếp theo thì bạn hãy bỏ qua liều đã quên. Không dùng hai liều cùng một lúc vì có thể gây phản ứng quá liều với các triệu chứng như choáng váng, bồn chồn, tim đập nhanh, tay chân run, khó thở. Khi có các triệu chứng này, cần khẩn trương đến cơ sở y tế để được cấp cứu.
• Không ngừng thuốc đột ngột vì có thể gây run tay mạnh hơn.
• Tránh uống rượu vì có thể làm tăng nồng độ Propranolol trong máu.

Sử dụng Propranolol đúng cách không chỉ giúp bạn giảm run tay vô căn một cách hiệu quả mà còn hạn chế tối đa tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, nếu bạn đang được chỉ định điều trị run vô căn bằng Propranolol 40mg, hay Inderal, Dorocardyl, hãy lưu lại bài viết này nhé!

Xem thêm: 

-  Run vô căn có nguy hiểm không? Phương pháp 3+ để sống khỏe khi mắc bệnh

- [Toàn quốc] Người bệnh run tay khám ở đâu tốt?

Nguồn tham khảo: emedicine.medscape.com, drugs.com, drugs, sperlingmedicalgroup, medscape, webmd, calatrio.com